Эй, қазақтар,  мынау деген масқара ғой! Қазыбек Иса маған келіп бүр күні: Иса пайғампарды жақтайық, мұсылманды жоқтайық,  деуші еді. Енді кәзір болса: мұсылманды құртайық, монғолдарды жақтайық деп жүр,  деді бір күні аспандағы ақын Шәкәрім. Содан туды бұл шұмақ…

 

Иса деген жігітті

Бір күні шәйтән мініпті,

Шыңғысхан деген батырды

Қазақтар бүгін қатырды,

Басын оның шауып алды,

Денесі далада қалды.

Соны алып келейік

Мұсылманша жерлейік

Депті ол Исаға.

Иса сонда шәйтәнға:

Мен Иса пайғампармын,

Сеннен мен жалтармаймын,

Түс арқамнан тездеп

Құлағыңды түр лезде.

Шәйтән Исаның арқасынан жерге түсіп құлағын түріп тыңдады. Иса оған монғолдар және олардың басшысы Шыңғысхан туралы шындықты айта бастапты:

Бір зәлім бар аспанда

Біледі оны шәйтәндар.

Шыңғысханды  жерге жіберген

Оған дем мен күш берген

Шәйтәндардың патшасы,

Сатана орысшасы.

Сібірдегі аюлар,

Соғысқұмар қыпшақтар

Казақтармен қоштасып,

Шыңғысханмен достасып.

Құдай тілін алмады,

Атылмаған оқ қалмады.

Монғолдарды қиратып

Өз елін өзі жайратып,

Шыңғысхан деген бөлтірік

Анасын бірінші өлтіріп,

Қыпшақтармен бірігіп

Үлкен соғысты бастады,

Тывныштық ол таппады.

Баяғы кезде қазақ жерінде бағы аспанға жететін Жұмақ бар еді. Көне Рим осыдан 30 мыңдай жыл бүрын дамып,  бүкіл әлем еліне тірек болды. 10 мың жыл өткен соң Римді Греция алмастырды. Ал соңғы 10-12 мың жыл бойы Қазақ өркениеті гулдеп бүкіл әлемді қамтыған.  Қазақ жерінде бар Эдем. Ол деген – Жұмақ. Эдемнен «әдемі» деген сөз тумақ, деуші еді сол уақыттағы жыршылар.

Қазақ жерінде Жұмақ бар,

Барсаң — Құдайдан сұрап бар,

Деуші еді ел мен жұрт.

Бұзылды бәрі кенет күрт

Сол Жүмақтың ішінде

Көріпті бір күні тусінде

Адам деген пайғампар

Жұмаққа кіріп шәйтәндәр

Ойрандатып жүр екен.

Кайран болады Ата-мекен,

Енді олар Жұмақты өртейді

Қайғыдан Адам кәртейді,

Ал өлер алдында,

Айтты ол елге жалынаі

Шыңғысхан деген шәйтәндә

Маңдайында бар бір таңба

Қазақ елің құртатын,

Алма-бақты жұтатын.

Шыңғысхан шынында

Жинап шәйтән, жынын да

Келіпті Қазақ еліне,

Қылыш байлап беліне.

Қасқыр қанға тоймайды

Адамға дос болмайды.

Қыпшақ пен монғол борандай,

Езулері арандай

Қазақ жерін талапты,

Бөрілердей қорлапты,

Деп шулады аспанда

Құдайы да, атаң да.

Қыпшақ, монғол бізге тимейді, деп ойлаған қазақтар. Өйткені олар өте көп еді. Қазақ елінің саны ол уақытта 10 миллионға жуық болатын. Ақыр аяғы 10 миллион қазақтан 3 миллионы ғана тірі қалды. Жошы…. Оның атынан шошы. Әскерге алатын қазақ қалмады, деп еңіреген еді Жошы хан бір кезде.

Соғыс көпке бармады,

Жұмақтан түк те қалмады.

Жер бетіндегі Эдем

Құрыды сонымен мүлдем.

Басқа айтар сөзім жоқ

Бір күндері кездейсоқ

Шыңғысхан оққа ұшты,

Жерге домалап түсті,

Ақіретке аттанды,

Қара жерді жастанды,

Деді де Иса шәйтәнға

Ұшып кетті аспанға.

Тыңдағамады ол Исаны,

Шақырып еді Мусаны,

Моисей мүлдем келмеді,

Оған қолын бермеді.

Бір уақытта – керемет!

Ұшып келді пайғампар Магомет.

Сен не ғып жыладың,

Меннен не көмек сұрадың?

Сонда шәйтән айтты оған:

Шыңғысхан асты топалаң,

Біз сол жаққа барайық

Оның өлігін табайық,

Батамызды берейік,

Мусылманша жерлейік,

Ал пайғампар болса оған күле:

Шыңғысханыңды өзің жерле,

Мен сенімен бармаймын.

Тартырыпты ғой сазайын.

Солай болар, қарағым..

Қанішер жолы –  бір адым,

Шанғысхан деген жауыз

Тозаққа енді ауыс,

Дер едім оған мен.

Әңгіме бітті сонымен,

Деп Магомет сөзін аяқтады,

Шәйтән оны мазақтады::

Сен пайғампар болсаңда,

Менде де күш бар сондай.

Мойныңа сенің мен мінсем,

Үстіңнен сенің түспесем,

Сен маған бағынасың,

Маған дос боп табыласың,

Деп пайғампар үстіне секірді

Арқасына оның бекінді.

Сол ақ екен –  кенет

Пайғампар Магомет

Шәйтәннің досы бола кетті.

Сөйтіп екеуі іздепті

Саптан түскен бөріні,

Монғол басшысының өлігін,

Іздегенін тауып бір күні

Сүйретті олар күні-түні

Шыңғысханның денесін,

Енді қайта келмессің,

Деп мұсылманша жерледі.

Бірақ монғолдар ой бөлмеді,

Олар Шыңғысханның денесін басқа жаққа әкетті. Содан бері кімнің мойнына шәйтән мінсе, сол адам тарихты кері бұрады, Шынғысқанды жоқтайды, ата жауы болса да, жәтіп келіп оны мақтайды. Оның бастаған соғысы 300-400 жылға созылды. Ол соғыстар орыстар жеңісімен  аяқталды. Олар қазақты  да, монголды да, басқа елдерді де жеңіп алды. Тарихта зұлымдылығымен Шыңғысханға теңескен адам –  Гитлер болады…

Жоқ болды сонымен Жошы.

Тарих сабағы – осы.

Тірілерді жоғалтпа,

Өлгендерді оятпа,

Деуші баяғыда елде

Тыныш жатсын олар жерде.

Бір-бірімен таласып

Шынғасханның моласын

Іздейтін бар адамдар,

Мініпті оларға шәйтәндәр.

Сен оларды ұмытпа,

Маңайыңа да жуытпа

Күтпегені сөз бен мазақты

Ұятқа қалтырып қазақты.

Шыңғысхан, оның ұлы Жошы хан және олардың «Алтын Орда» деп атапатын уақытша империясына 750 жыл толғанына орай біз Ақордамен қосылып той жасаймыз, депті Қазыбек Иса, пайғампар болмаса да. Оның үстіне де шәйтән қонған шығар, кім біледі. Ал қазақ елінің көңілі де, тарихы да, ертеңгі күні де бұдан бөлек…

Қазақ деген алып

Шығады жерді жарып

Жер бетіне қайтадан,

Келеді Жаңа Заман.

Баяғыда болған Жұмақ.

Жер бетінде қайта тумақ.

Жер бетінде Ай туды,

Дейді ел бір күні.

Бүкііл әлем гүілдейді,

Қазақ елі өрлейді.

Ай деген де Құдай бар,

Жерде сондай жан да бар.

Казақ жері – Күн шуақ

Сол туралы бір шұмақ

Өлеңді жазып тастадық,

Жарқын өмір бастадық,

Депті бізге ақын сері  Шәкәрім,

Ал айтқан сөзі бір тәлім…

Бұл өлеңнің бастапқы тақырып сөздері, кешіріңіздер, мынандай болатын: «Иса деген жігітті шәйтән бір күні мініпті…».

Осы өлеңді маған берген менің ата-бабам деуіме болады. Шәкәрім деген ат біздің тұқымға жатады. Біздің атамыз Керей Масқар руының туындысы болған, ал Шәкәрім деген Масқар руының төртінші буындағы менің ата-бабам. Ол жер бетіндегі адамдарға өлең, әдеби шығармаларын,  музыка әуендерін және басқа өнер туындыларын беріп тұрады. Оныің атын Абайдың Шіәкәрім деген інісінің атымен шатастырмаңдар, деп айтқым келеді менің.

 

ҒАЛИЯ КЕРЕЙ

03.10.2019